نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
- حسین مروج 1
- محمدهادی ایمانیه 2
- علیرضا نوروزی 3
- نگار یزدانی 4
- عبدالرسول همتی 5
- رضا بهرامی 6
- محمد اشکان مصلحی 7
1 دانشیار غدد کودکان، مرکز تحقیقات نوزادان، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران
2 استاد کودکان، مرکز تحقیقات گوارش و کبد، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران
3 دکترای حرفه ای، بخش غدد کودکان، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران
4 دکترای پرستاری، مرکز تحقیقات نوزادان، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران
5 دکترای حرفه ای داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران
6 دانشیار نوزادان، مرکز تحقیقات نوزادان، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران
7 استادیار، گروه داخلی ریه اطفال، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران
چکیده
مقدمه: بیماری دیابت و عوارض ناشی از آن هزینه‌های سیستم سلامت را افزایش می‌دهد. لذا پیشگیری و تشخیص به‌موقع این بیماری نقش مهمی در کاهش هزینه‌ها و عوارض آن دارد. مطالعات انجام شده دراین‌باره بر نقش آموزش در درمان و آگاهی مردم در پیشگیری و تشخیص زودهنگام تأکید کرده‌اند. مطالعه حاضر با هدف بررسی آگاهی مراجعان مراکز بهداشتی شیراز در مورد بیماری دیابت انجام شد.
روش‌ها: این مطالعه مقطعی روی 270 نفر از مراجعان مراکز بهداشتی شیراز در بازه سنی 65-12 سال در سال 1398 انجام شد. برای این پژوهش پرسشنامه 18 سؤالی با زیرگروه‌های اطلاعات دموگرافیک، اطلاعات کلی بیماری، علت و عوامل بیماری، علائم و تشخیص، پیشگیری و درمان، و عوارض و مشکلات تکمیل شد. اطلاعاتی نیز مانند وجود فرد دیابتی در خانواده و منبع کسب آن ثبت گردید. داده‌ها توسط نرم‌افزار SPSS 21 آنالیز شد.
یافته‌ها: میانگین سنی افراد 05/10±96/33 سال بود که 82/54% آن‌ها زن و 18/45% آن‌ها مرد بودند. بیشترین منبع آگاهی بیماری دیابت، دوستان و آشنایان بودند. میانگین نمره کل آگاهی 03/5±18/15 محاسبه شد. آزمون‌ها رابطه معناداری بین شغل، سطوح تحصیلی، سن و منبع آگاهی با نمره آگاهی نشان دادند (001/0>P)، اما این ارتباط با متغیرهای جنسیت (068/0=P)، وضعیت تأهل (196/0=P) و سابقه خانوادگی (060/0=P) معنادار نشد.
نتیجه‌گیری: به‌طورکلی می‌توان گفت که آگاهی جامعه آماری پژوهش در رابطه با بیماری دیابت در سطح متوسط بود. همچنین مردان، متأهلان، افراد مسن و با تحصیلات پایین، از آگاهی کمتری نسبت به سایرین برخوردار بودند؛ بنابراین پیشنهاد می‌گردد در برنامه‌های سیستم سلامت با اهداف آگاه‌سازی تمام جامعه در مورد بیماری دیابت، این موارد در نظر گرفته شود.
کلیدواژه‌ها
- Chinnappan S, Sivanandy P, Sagaran R, Molugulu N. Assessment of knowledge of diabetes mellitus in the urban areas of Klang district, Malaysia. Pharmacy. 2017; 5(1):11.
- Organization WH. Global report on diabetes. Geneva: World Health Organization; 2016.
- Mirzaei M, Rahmaninan M, Mirzaei M, Nadjarzadeh A, Dehghani Tafti AA. Epidemiology of diabetes mellitus, pre-diabetes, undiagnosed and uncontrolled diabetes in Central Iran: results from Yazd health study. BMC public health. 2020; 20: 1-9.
- Kugbey N, Asante KO, Adulai K. Illness perception, diabetes knowledge and self-care practices among type-2 diabetes patients: a cross-sectional study. BMC Res Notes 2017; 10(1): 1-7. doi:10.1186/s13104-017-2707-5
- Moravej H, Abedi S, Gorbani A, Yazdani N, Amirhakimi A, Ilkhanipoor H. The Effect of Team Self–Management Training On Blood Sugar Control in Children and Adolescents with Type 1 Diabetic. J Diabetes Nurs. 2020; 8(4):1212-22. (in Persian)
- Herath HM, Weerasinghe N, Dias H, Weerarathna TP. Knowledge, attitude and practice related to diabetes mellitus among the general public in Galle district in Southern Sri Lanka: a pilot study. BMC public health 2017; 17(1): 1-7. DOI 10.1186/s12889-017-4459-5.
- Shrivastava SR, Shrivastava PS, Ramasamy J. Role of self-care in management of diabetes mellitus. J Diabetes Metab Disord. 2013;12(1):1-5. doi:10.1186/2251-6581-12-14.
- Islam FMA, Chakrabarti R, Dirani M, Islam MT, Ormsby G, Wahab M, et al. Knowledge, attitudes and practice of diabetes in rural Bangladesh: the Bangladesh population based diabetes and eye study (BPDES). PLoS One. 2014; 9(10): e110368. doi:10.1371/journal.pone.0110368.
- Palanisamy S, Arul Kumaran KS, Rajasekaran A. Knowledge assessment in adverse drug reactions and reporting. Arch Pharm Pract. 2013; 4(3). DOI: 10.4103/2045-080X.119063.
- Singh A, Shenoy S, Sandhu JS. Prevalence of type 2 diabetes mellitus among urban sikh population of Amritsar. Indian J Community Med. 2016; 41(4):263. doi: 10.4103/0970-0218.193338.
- Acharya KG, Shah KN, Solanki ND, Rana DA. Evaluation of antidiabetic prescriptions, cost and adherence to treatment guidelines: A prospective, cross-sectional study at a tertiary care teaching hospital. J Basic Clin Pharm. 2013; 4(4): 82. doi: 10.4103/0976-0105.121653.
- Yun LS, Hassan Y, Aziz NA, Awaisu A, Ghazali R. A comparison of knowledge of diabetes mellitus between patients with diabetes and healthy adults: a survey from north Malaysia. Patient Educ Couns. 2007; 69(1-3): 47-54. doi:10.1016/j.pec.2007.06.017.
- Rashidi H, Shahbazian H, Latifi S, Ghassemi M. Public awareness of diabetes mellitus in Ahvaz. Scientific Medical Journal (AJUMS). 2010; 9(5). (in Persian)
- Babaee QR, Soltanian AR, Khalkhaly HR, Rabieian M, Bahreini F, Afkhami Ardekani M. People Awareness on Diabetes Disease and Complications in Bushehr, Iran using Linears Models. Journal of Payavard Salamat 2007;1(1):52-8. (in Persian)
- Fottrell E, Ahmed N, Shaha SK, Jennings H, Kuddus A, Morrison J, et al. Diabetes knowledge and care practices among adults in rural Bangladesh: a cross-sectional survey. BMJ Glob Health. 2018; 3(4): e000891. doi:10.1136/bmjgh-2018-000891.
- Afkhami M, Yad Ea, Abou Alhasani A. The knowledge of non-diabetic residents of azadshahr, yazd about diabetes. Journal Of Shahid Sadoughi University Of Medical Sciences And Health Services 2001; 8(4): 11-14. (in Persian)
- Murugesan N, Snehalatha C, Shobhana R, Roglic G, Ramachandran A. Awareness about diabetes and its complications in the general and diabetic population in a city in southern India. Diabetes Res Clin Pract. 2007; 77(3):433-7. doi:10.1016/j.diabres.2007.01.004.
- Wee H, Ho H, Li SC. Public awareness of diabetes mellitus in Singapore. Singapore Med J. 2002; 43(3):128-34.
- Edraki M, Zarei A, Soltanian M, Moravej H. The Effect of Peer Education on Self-Care Behaviors and the Mean of Glycosylated Hemoglobin in Adolescents with Type 1 Diabetes: A Randomized Controlled Clinical Trial. Int J Community Based Nurs Midwifery. 2020; 8(3): 209. doi: 10.30476/ijcbnm.2020.82296.1051.
- Khavasi M, Shamsizadeh M, Varai S, Rezaei M, Elhami S, D. M. The Effect of Peer Education on Quality of Life in Patients with Type 2 Diabetes: A Randomized Clinical Trial. Avicenna J Nurs Midwifery Care. 2017; 25(3): 8-16. (in Persian) doi: 10.21859/nmj-25032.
- Çaliskan D, Ozdemir O, Ocaktan E, Idil A. Evaluation of awareness of diabetes mellitus and associated factors in four health center areas. Patient Educ Couns. 2006; 62(1): 142-7. doi:10.1016/j.pec.2005.06.018.
)