نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی ارشد آموزش بهداشت و ارتقا سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، یزد، ایران

2 استادیارگروه آموزش بهداشت و ارتقا سلامت، مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، یزد، ایران

3 استادیارگروه آمار و اپیدمیولوژی، مرکز تحقیقات مدل سازی داده های سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، یزد، ایران

4 استادیارگروه آموزش بهداشت وارتقا سلامت، مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، یزد، ایران

چکیده

مقدمه: شیر مادر از نظر رشد کودکان و پیشگیری از ابتلاء به بیماری‌های شایع و نیز از لحاظ مزایایی که برای مادر دارد، بسیار مهم است. باتوجه‌به اهمیت این موضوع، مطالعه‌ی حاضر با هدف تأثیر مداخله‌ی آموزشی مبتنی‌بر مدل ارتباطی ایندیانا بر آگاهی و نگرش و عملکرد زنان شیرده شهر شلمزار انجام شد.
روش‌ها: این پژوهش یک مطالعه‌ی مداخله‌ای با دو گروه مداخله و کنترل بود که  بر روی 76 مادر شیرده مراجعه‌کننده به مرکز خدمات جامع سلامت شلمزار (38 نفر در گروه مداخله و 38 نفر در گروه کنترل) در سال 1400 انجام شد. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسش‌نامه‌ی محقق‌ساخته متشکل از چهار بخش اطلاعات دموگرافیک، پرسش‌نامه‌ی سنجش آگاهی، سنجش نگرش و سنجش عملکرد بود. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS (نسخه24‌‌‌) انجام شد.
یافته‌ها: میانگین سن مادران شرکت‌کننده در مطالعه‌ی 02/6± 78/29 سال با محدوده‌ی سنی 20 تا 41 سال بود. قبل از مداخله‌ی آموزشی اختلاف معناداری بین دو گروه به‌لحاظ نمرات آگاهی و نگرش و عملکرد وجود نداشت (05/0 p>)، اما پس از مداخله‌ی آموزشی در گروه مداخله، نمرات آگاهی و نگرش و عملکرد مادران شیرده به‌طور معنی‌داری افزایش یافته است (001/0 p<).
نتیجه‌گیری: طراحی منظم آموزشی بر اساس مدل ارتباطی ایندیانا که از هفت عنصر مهم و اساسی شامل: اهداف، مخاطب، محتوا، سازمان، وسیله، ارائه و ارزشیابی تشکیل شده است و تمام اجزاء و عناصر آن به‌طور سیستماتیک با یکدیگر در ارتباط هستند، می‌تواند آگاهی و نگرش و عملکرد زنان شیرده در زمینه‌ی تغذیه‌ با شیر مادر را افزایش دهد.

کلیدواژه‌ها

  1. Panahi F, Simbar M, Lotfi R, Rahimzadeh M. The effect of parents' training on their knowledge, attitudes and performance in exclusive breastfeeding up to four months: A randomized clinical trial. The Iranian Journal of Obstetrics, Gynecology and Infertility. 2017; 20(5): 48-57.
  2. Imdad A, Yakoob MY, Bhutta ZA. Effect of breastfeeding promotion interventions on breastfeeding rates, with special focus on developing countries. BMC public health. 2011; 11(3): 1-8.
  3. Sharifirad G, Shahnazi H, Sedighi E, Mahaki B. The effect of supporter presence in education sessions of breastfeeding on knowledge, attitude and behavior of nulliparous women. Journal of Health. 2018; 9(1): 45-61.
  4. Saeedi M, Asadi Shavaki M, Sarikhani M, Rahimzadeh M, Tizvir A. Factors Affecting Pregnant Women's Intention for Exclusive Breastfeeding Based on the Theory of Planned Behavior. Health and Development Journal. 2020; 7(2): 142-54.
  5. Abdulahi M, Fretheim A, Magnus JH. Effect of breastfeeding education and support intervention (BFESI) versus routine care on timely initiation and exclusive breastfeeding in Southwest Ethiopia: study protocol for a cluster randomized controlled trial. BMC pediatrics. 2018; 18(1): 1-14.
  6. Hashemzadeh M. Effect of educational package on breastfeeding self-efficacy in postpartum period. Payesh (Health Monitor). 2014; 13(2): 221-8.
  7. Snider BS. Effects of an Educational Intervention on Exclusive Breastfeeding Rates in Marshallese Mothers Residing in the US. 2016.
  8. Strong G. Barriers to breastfeeding during the neonatal period. Journal of Neonatal Nursing. 2013; 19(4): 134-8.
  9. Parsa P, Boojar A, Roshaei G, Bakht R. The Effect breastfeeding counseling on self-efficacy and continuation breastfeeding among primiparous mothers: a randomised clinical trial. Avicenna Journal of Nursing and Midwifery Care. 2016; 24(2): 98-104.
  10. Brown A, Davies R. Fathers' experiences of supporting breastfeeding: challenges for breastfeeding promotion and education. Maternal & child nutrition. 2014; 10(4): 510-26.
  11. Abdeyazdan Z, Elahi T, Golshiri P. Comparison of an empowering breastfeeding program before and after childbirth on exclusive breastfeeding time-span. Modern Care Journal. 2014; 11(4).
  12. Ahluwalia IB, Tessaro I, Grummer-Strawn LM, MacGowan C, Benton-Davis S. Georgia's breastfeeding promotion program for low-income women. Pediatrics. 2000; 105(6): e85-e.
  13. Van Dellen S, Wisse B, Mobach MP, Dijkstra A. The effect of a breastfeeding support programme on breastfeeding duration and exclusivity: a quasi-experiment. BMC public health. 2019; 19(1): 1-12.
  14. Aksu H, Küçük M, Düzgün G. The effect of postnatal breastfeeding education/support offered at home 3 days after delivery on breastfeeding duration and knowledge: a randomized trial. The Journal of Maternal-Fetal & Neonatal Medicine. 2011; 24(2):354-61.
  15. Sajjad S, Roshan R, Tanvir S. Impact of maternal education and source of knowledge on breast feeding practices in Rawalpindi City. MOJCRR. 2018; 1: 212-42.
  16. Guo J-L, Wang T, Liao J, Huang C. Efficacy of the theory of planned behavior in predicting breastfeeding: Meta-analysis and structural equation modeling. Applied Nursing Research. 2016; 29: 37-42.
  17. Heidari B, Etemadifar S, Raeisi M. The Effectiveness of a supportive educative program on mothers’ knowledge and behavior about breast feeding in health care centers of Shahrekord city 2012. Journal of Clinical Nursing and Midwifery. 2016; 5(1).
  18. Arshad SM, Khani-jeihooni A, Moradi Z, Kouhpayeh SA, Kashfi SM, Dehghan A. Effect of theory of planned behavior-based educational intervention on breastfeeding behavior in pregnant women in Fasa City, Iran. J Educ Community Health. 2017; 4(2): 55-63.
  19. Mozhgani A, Malekian F, editors. Development of lesson software (everyone can be smart) based on the Indiana communication model and its role in improving preoperative thinking in type 1 hyperactive children. Psychology, educational sciences and lifestyle Conference; 2018.
  20. Abaszadeh Bazi M. Health education, communication and educational technology. Tehran: jameh Negar; 2010. 126 p.
  21. Keramat A, Masoumi S, Shobeiri F, Raei M, Andarzgoo M, Babazadeh R. Effectiveness of educational program related to persuade women for breast feeding based on theory of planned behavior (TPB). Avicenna Journal of Nursing and Midwifery Care. 2013; 21(2): 21-31.
  22. Aghababaei S, Bakht R, Bahmanzadeh M. Effects of breastfeeding education among primiparous women referring to Fathemieh hospital in Hamadan, Iran. Avicenna Journal of Nursing and Midwifery Care. 2009; 17(12): 41-51.
  23. Besharati F, Hazavehei SMM, Moeini B, Moghimbeigi A. Effect of educational interventions based on theory of planned behavior (TPB) in selecting delivery mode among pregnant women referred to Rasht health centers. Journal of Zanjan University of Medical Sciences and Health Services. 2011; 19(77): 10.
  24. Mellin PS, Poplawski DT, Gole A, Mass SB. Impact of a formal breastfeeding education program. MCN: The American Journal of Maternal/Child Nursing. 2011; 36(2): 82-8.
  25. Peyman A, Shishegar F. Comparison effect of breast feeding education on knowledge and function of cesarean and normal vaginal delivery mothers. J Urmia Nurs Midwifery Fac. 2007; 5(4): 53-63.
  26. Akaberian S, Jamand T, Zahmatkeshan N, Bagherzadeh R, Mirzaei K, Gharibi T, et al. Comparing the effectiveness of multimedia & routine educations on exclusive breast feeding in children less than 6 months in health centers of Bushehr city. ISMJ. 2015; 17(6): 1252-60.