مجله علوم پزشکی صدرا

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

فرایند داوری مقالات

مبانی فلسفی اخلاق در علوم پزشکی با رویکرد اسلامی

نوع مقاله : مقاله مروری

نویسندگان

1 استادیار، گروه اخلاق پزشکی و فلسفه سلامت وعضو مرکز تحقیقات قرآن حدیث و طب، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران

2 دانشیار، بخش مبانی تعلیم و تربیت، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

3 استاد، گروه اخلاق پزشکی و فلسفه سلامت، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران

4 استادیار، بخش مبانی تعلیم و تربیت، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

5 استاد، گروه الهیات وفلسفه، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

چکیده

مقدمه:  هر حیطه­ای از دانش بشری، بر مبانی فلسفی ویژه­ای پایه­گذاری شده است. این اصول، چارچوب اساسی آن را مشخص
می­کند. هستی­شناسی، شناخت­شناسی، روش­شناسی، و انسان­شناسی، مبانی فلسفی تشکیل­دهنده­ی یک حوزه­ی دانشی خاص است. اخلاق در علوم پزشکی نیز در چارچوب مفاهیم اسلامی دارای بنیان‌های فلسفی ویژه‌ی خود است.این پژوهش به واکاوی و تبیین  این مبانی از متون اسلامی به‌ ویژه قرآن است و تلاش دارد در راستای اجرائی نمودن بخشی از اهداف نقشه ی جامع علمی کشور به بومی‌سازی و اسلامی نمودن آن بپردازد.
روش‌ها: نوع و پارادایم پژوهش، کیفی است که در قالب، طرح تحقیقاتی غیر‌پیدایشی است و روش جمع آوری داده ها، اسنادی و کتابخانه ای است. رویکرد تجزیه و تحلیل داده ها بصورت توصیفی- تفسیری است. این پژوهش با مراجعه به متون اسلامی به‌ویژه قرآن، به استخراج مولفه­ها و معیار‌های مورد نظر پرداخته است.
یافته‌‌ها: با توجه به مبانی هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی و انسان‌شناسی اسلام، مهمترین شاخصه‌های اخلاق در علوم پزشکی شامل نگرش توحیدی، انگیزه‌ی قرب الهی، محبت و تقوا است. مفاهیم کاربردی دیگری مثل بندگی، تهذیب نفس نیز در این راستا مطرح است.
نتیجه‌گیری: طبیب و سایر عوامل درمانی با بهره‌گیری از توان و ظرفیت نظام مهندسی تربیت اخلاقی اسلام، می‌توانند به اهداف انسانی و اسلامی در دامنه‌ی علوم پزشکی دست یابند. سیستم آموزشی پزشکی و پرورشی دانشگاه‌های علوم پزشکی با مبنا قرار دادن اصول نظام اخلاقی اسلام در برنامه‌های درسی و کار‌آموزی خود می‌توانند، دانشجویان را در حیطه‌ی نگرشی، انگیزه‌شی و مهارتی، مطابق مبانی اسلامی، تربیت نمایند.

کلیدواژه‌ها

مراجع
1.   Larijani B. Physician and Ethical Considerations. Tehran: Baray Farda; 2004: 116. (in Persian)
2.   Seraji M. A Comparative Critical Study on Four Principles of Medical Ethics from the Point of view of Islam and Secularism[Doctoral dissertation, University of Tehran]; 2012. (in Persian)
3.   Supreme Council of the Cultural Revolution.  Comprehensive Scientific Map of the Iran; 2010. (in Persian)
4.   Majlesi M.B; Behar-al-Anvar;Tehran:Dar-al-Kotob;1997. (in Arabic)
5.   Maarefi Gh.R. Study of Medical Ethics Foundations in Shia Thoughts Using Quran and Hadiths in Nahj-al-Balagha. Daneshvar Medicine: Basic and Clinical Research Journal; 2009; 83. (in Persian)
6.   Holly Quran;Ainne Dasesh; 2014. (in Arabic)
7.   Dashti M. Nahj-al-Balaghe; Amir-al-Momenin Institute of cultural Research.
8.   Noor Mohammadi Gh.R. Islamic texts; Supreme Leader Office in University; 1999. (in Persian)
9.   Tabatabaie M.H. Tafsir-al-Mizan; Islamic Publications; 1988. (in Persian)
10. Deilami A, Azarbayjani M; Islamic Ethics; Maaref; 2017. (in Persian)
11. Gharamaleki A.F; Professional Ethics; Majnoon; 2017. (in Persian)
12. Brenda Almond, 'Applied Ethics', in Mautner, Thomas, Dictionary of Philosophy, Penguin 1996 .
13. Elahi Mansoor، Medical Ethics-A Practical guide to patient care related ethics, conventions and laws,Written from both Western and practical Asian cum Muslim viewpoint.MTRO Publishing,Pakistan,2011.
14. Richardson,Henry S.(1990)Specifying Norms as a Way to Resolve Concrete Ethical Problems." Philosophy and Public Affairs19(Fall):279-310.
15. American Counseling Association (2005). Code of Ethics. Alexandria, VA.
16. Brady, JV; Jonsen AR (1982). "The Evolution of Regulatory Influences on Research with Human Subjects". In Greenwald RA et al.. Human Subjects Research: A Handbook for Institutional Review Boards. New York: Plenum Press. pp. 4.
17. Jonsen, Albert R. (2000) A Short History of Medical Ethics Oxford University Press, ISBN 0195134559. Reviewed in the New England Journal of Medicine May 11, 2000 ("... a scholarly prologue to the evolving world of contemporary bioethics.")
18. Walter, Jennifer and Eran P. Klein eds. (2003) The Story of Bioethics: From seminal works to contemporary explorations Georgetown University Press.
19. Khaghani Zadeh M,Abbasi M and etal;  Study of Medical Ethics with Islamic Approach; Journal of Medical Ethics; 2009;  3(10). (in Persian)
20. Ebrahimi S, Tabei S.Z, Mahmoodian H, Asemani O; Medical Ethics; Shiraz University of Medical Science; 2017. (in Persian)
21. Mesbah M; Philosophy of Ethics; Imam Khomeini Institute; 2007. (in Persian)
22. Aghayani A. Medical Ethics Principles in Islamic Civilization and Rethinking them using Quran and   Hadiths  [Master dissertation, University of Islamic thoughts]; 2014. (in Persian)
23. Albahrani H.B.SH, Tohaf-al-Oghool; Islamic Publication;1975. (in Arabic)
24. Mesbah M.T. Ethics in Quran; Imam Khomeini Institute of Education and Research; 2001. (in Persian)
مجله علوم پزشکی صدرا
دوره 9، شماره 2
فروردین 1400
صفحه 201-218
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار