نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
استادیار، گروه روانشناسی تربیتی، واحد مبارکه، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران
چکیده
مقدمه: اعتیاد به مواد مخدر وضعیت سلامت، ایمنی، اقتصاد، ساختار خانواده و جامعه انسانی را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد. دانش‌آموزان از اقشار آسیب‌پذیر جامعه در مواجهه با اعتیاد محسوب می‌شوند. روح لطیف انسان در این سن و سال به سرعت دستخوش تشویش می‌شود و قوه تصمیم‌گیری را سلب می‌نماید. از این رو هدف این پژوهش، تعیین میزان تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی برای تغییر نگرش دانش‌آموزان نسبت به سوءمصرف مواد و مشروبات الکلی است.
روش‌ها: این پژوهش طرح آزمایشی پیش‌آزمون، پس‌آزمون با گروه کنترل بود. 120 نفر از دانش‌آموزان مقطع متوسطه دوم شهرستان مبارکه استان اصفهان با نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند و 60 نفر در گروه آزمایشی و 60 نفر در گروه کنترل حضور یافتند. گروه‌ها با نمونه‌گیری تصادفی شکل گرفت. برای یک‌دوم آزمودنی‌ها در گروه اول (گروه آزمایشی) آموزش مهارت‌های زندگی با متغیر مستقل ارائه شد و یک‌دوم آزمودنی‌ها در گروه دوم (گروه کنترل) بدون اعمال متغیر مستقل، تعیین شدند. آنالیز داده‌های پژوهش در دو بخش توصیفی و استنباطی با نرم‌افزار آماری 2021 SPSS و آزمون آماری کوواریانس انجام شد.
یافته‌ها: فرضیه «آموزش مهارت‌های زندگی منجر به تغییر نگرش دانش‌آموزان نسبت به سوءمصرف مواد و مشروبات الکلی می‌شود» تائید شد و در تغییر نگرش دانش‌آموزان با تفاوت میان ویژگی‌های جمعیت شناختی (جنسیت، سن، داشتن یا نداشتن فامیل معتاد، داشتن یا نداشتن دوست معتاد) تفاوت معناداری وجود ندارد.
نتیجه‌گیری: برنامه آموزش مهارت‌های زندگی در تغییر نگرش دانش‌آموزان دختر و پسر شهر مبارکۀ اصفهان نسبت به اعتیاد نقش مؤثری داشت. این برنامه در مجموع در پیشگیری از مصرف سیگار، مشروبات الکلی، سوءمصرف مواد، رفتارهای بزهکارانه، پرخاشگرانه و بسیاری موارد منفی دیگر کارآمد بود.
کلیدواژه‌ها
- Zarei Mate Kalaei L. Personality disorders and addiction. Social Health and Addiction Quarterly. 2016; 3(12): 72-39.
- Nooripour R, Zade Mohammadin A, Dastras M, Sargolzai M. The Effectiveness of Life Skills Training on Enhancement of Self – Esteem and Marital Satisfaction among Addict in Treatment Period. Research on Addiction. 2014; 8(29): 37-48.
- Yar Mohammadian MH. National plan for the effect of preventive education on the probability of drug abuse in high school adolescents in Isfahan. Country Management and Planning Organization in cooperation with the Country Welfare Organization; 2003.
- Mohammadi D, Moslemi Z, Ghomi M. The relationship between critical thinking skills with creativity and academic achievement in students Qom University of Medical Sciences. Educ Strategy Med Sci. 2016; 9(1): 79-89.
- Ghorbani A, Jome Nia S. The role of life skills training in the prevention of social harm (with emphasis on drug addiction). Golestan Law Enforcement Quarterly. 2011; 5(2):24-48.
- McGraw P. Practical life skills. Translated by Mehdi Qaracheh Daghi. Twelfth edition. Tehran: Mind Pending Publishing; 2003.
- Nazari MA. Investigating the role of advertising in changing the attitudes of students in Tehran 16th district. Master Thesis in Psychology, Tehran University of Social Welfare and Rehabilitation Sciences; 2001.
- Delavar A. Theoretical and practical foundations of research in the humanities and social sciences. Sixteenth edition. Tehran: Roshd Publications; 2015.
- Mousavizadeh ES, Alishiri S. Teaching methods and its role in the fundamental transformation of education; 2016. https://www.sid.ir/FileServer/SF/6561395H04191
- Hunter K. Life Skills Training,
translated by Abdollahzadeh. Tehran: Country Welfare Organization and UNICEF; 1993. - Botvin GJ, Baker E, Botvin EM, Filazzola AD, Millman RB. Alcohol abuse prevention thorough the development of personal and social competence: a pilot study. Journal of studies on Alcohol. 1984; 45(1): 550-559.
- Sufi Wand N. Demographic characteristics of self-reported addicts to the outpatient clinic of the Deputy of Cultural Affairs and Prevention of Kermanshah Welfare Organization. Kermanshah: Deputy of Cultural Affairs and Prevention of Kermanshah Welfare Organization; 1998.
- Rohsenow DJ, Monti PM, Rubonis AV, Gulliver SB. Cue Exposure with coping skills training and communication skills training for alcohol dependence: 6 and 12-month outcomes. Addiction, 2001; 96(8): 1161-1174.
- Aurang J. Research on Addiction, Tehran: Ministry of Culture and Islamic Guidance Publications; 1991.
)