نوع مقاله : مقاله کوتاه
نویسندگان
/
چکیده
مقدمه: تعامل پزشک- بیمار نقش مهمی در تشخیص و درمان دارد. هدف مقاله حاضر، ارزیابی مفهومی این موضوع، بر اساس نگرش اسلامی است. مطالعه حاضر اسنادی است که با رویکرد توصیفی- تحلیلی به موضوع تعامل پزشک-بیمار از چشم‌انداز مفاهیم اسلامی پرداخته است. در این زمینه به سه پایگاه داده های علمی فارسی یعنی پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، نورمگز و مگیران و در پایگاه‌های خارجی به پایگاه گوگل مراجعه شد و با پنج کلید واژه پزشک، بیمار، رابطه، اسلام، و مدل جستجو انجام شد. همچنین در منابع کتابخانه ای از کتبی با سرشناسه اخلاق اسلامی و اخلاق پزشکی استفاده شد. یافته‌ها نشان داد در تعامل پزشک- بیمار، پزشک چه به عنوان عاملیت (فرد پزشک) و چه به عنوان ساختار (نهادهای پزشکی) ناگزیر از شناسایی جایگاه خود می‌باشند که به عنوان "واسطه" بین بیمار و خداوند عمل می‌کنند. چارچوب تعاملی این نقش واسطه‌ای، معیارهای اخلاقی اسلام و شریعت اسلامی است. لذا، مدل "بازاندیشانه استعلایی" پیشنهاد می‌گردد که بازاندیشی ارجاع به حضور دائمی پزشک در نظم خداوندگاری در کائنات دارد که تکالیفی بر وی مترتب است. استعلاء هم ارجاع به اصلاح نگرش و رفتار طبق مفاهیم شریعت دارد که پیامد بازاندیشی است. طبق این چارچوب، احتمال تحمیل هزینه‌های جسمی، مادی و معنوی بر بیمار به حداقل می‌رسد. پس می توان نتیجه‌گیری گرفت که در مدل رابطه بازاندیشانه استعلایی، پزشک در عین حال که خود را طبیب فرض می‌کند، حاضر در محضر خداوند می‌بیند که تکلیف و مسئولیت‌هایی هم بر نگرش و رفتارش مترتب است و نتایج مهم آن عبارتند از: پذیرش محدودیت دانش از سوی پزشک؛ مقدس دانستن حیات و صیانت از آن؛ قرار گرفتن اخلاق تعامل در چارچوب شریعت؛ و در نهایت نیل به اتخاذ تشخیص و درمان متناسب برای بیمار.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
A Proposed Model about Physician-Patient Interaction according to Islamic Concepts
نویسندگان [English]
- ahmad Kalateh Sadati
- kamran Bagheri Lankarani
/
چکیده [English]
Physician-patient interaction plays a major role in diagnosis and treatment of diseases. This study aims at conceptual evaluation of this issue based on the Islamic attitude. It is in fact a documented, descriptive-analytical study investigating physician-patient interaction from Islamic concepts point of view. In doing so, the researchers referred to three Persian scientific databases, namely SID, Noormagz, and Magiran, and a foreign database; i.e., Google, and searched using the following 5 keywords: physician, patient, relation, Islam, and model. Library resources with Islamic ethics and medical ethics entries were also used. The results showed that physicians, either as the agent (a physician) or as a structure (medical institutions), inevitably have to identify their position as a 'mediator' between patients and God. The interactional framework of this mediating role is Islam’s ethical standards and Islamic sharia'a. Therefore, 'transcendental reflexive' model is proposed in which reflexivity refers to the permanent presence of physicians in the Godly order in the Universe. Besides, transcendence refers to amending of attitude and behavior according to the sharia'a concepts, which is the result of reflexivity. This framework minimizes the probability of imposing physical, material, and spiritual costs on patients. Thus, in the transcendental model, a physician not only assumes him/herself as a doctor, but s/he also finds him/herself in the presence of God having duties and responsibilities. The main outcomes of this understanding are acceptance of limitation of knowledge, being aware of the holiness of life, placement of interactional ethics in the sharia'a framework, and finally achieving appropriate diagnosis and treatment for patients.
کلیدواژه‌ها [English]
- Physician
- Patient
- Interaction
- Transcendence
- Islam
)